Hepatit B nedir?

Hepatit B nedir?

Hepatit B hafif bir hastalıktan ömür boyu süren, siroz ve karaciğer kanserine yol açabilen farklı sonuçları olabilen bir karaciğer hastalığıdır. Hepatit B Hepatit B Virüsü (HBV) ile meydana gelir. Hepatit B akut veya kronik olabilir. Kişi HBV ile enfekte olduktan sonra akut HBV enfeksiyonu meydana gelir. Akut HBV enfeksiyonu altı aydan daha uzun sürerse enfeksiyon kronikleşmiş olur. Kronik enfeksiyon genellikle ömür boyu devam eder. Hepatit B den korunmanın en iyi yolu aşılanmaktır.

Akut HBV Enfeksiyonunun Kronikleşme Oranı Nedir?
Akut HBV enfeksiyonun kronikleşme oranı enfeksiyonun meydana geldiği yaşla ilişkilidir. Kronikleşme oranı yaş arttıkça azalır. Bebeklerde kronikleşme oranı yaklaşık %90 dır ve çocuk büyüdükçe bu oran azalır. 1-5 yaş arasında HBV ile enfekte olan çocuklarda kronikleşme oranı yaklaşık %25-50 dir. Kronikleşme riski 5 yaşından sonra % 6-10 ve erişkinlerde yaklaşık %5 dolaylarındadır.

HBV Nasıl Bulaşır?
HBV enfekte kişinin kan, semen, vajina sıvısı veya diğer vücut sıvılarının bir kişinin vücuduna girmesi ile bulaşır.
HBV şu aktiviteler ile bulaşabilir:

• Doğum (enfekte anneden doğum sırasında bebeğine bulaş)
• Enfekte partner ile sex (semen veya vajinal sıvı aracılığı ile)
• Uyuşturucu enjeksiyonunda kullanılan enjektör vb materyallerin ortak kullanımı
• Jilet, diş fırçası vb malzemelerin ortak kullanımı
• Enfekte kişinin kanı veya açık bir yarası ile direkt temas
• Enjektör veya diğer kesici alet yaralanmaları aracılığıyla kan ile temas

HBV Hangi Yollar İle Bulaşmaz?
HBV aynı kaptan yemek yemekle, ortak gıda veya su tüketilmesi, emzirme ile, sarılmak, öpüşmek, tokalaşmak, öksürmek, aksırmak, aynı tuvaleti kullanmak, havuza girmek, oyuncak ile oynamak, aynı araçta seyahat etmek vb yollar ile bulaşmaz.

HBV Bulaştığı Düşünülüyor İse Ne Yapılmalıdır?
Tedavi için derhal hekime başvurulmalıdır. Tedavide aşı ve HBIG uygulanmaktadır. Tedavinin etkinliği için en kısa sürede tedaviye başlanmalıdır.

Akut Hepatit B'nin Belirtileri Nelerdir?
Akut Hepatit B (yeni meydana gelen enfeksiyon) hiç bir belirti vermeyebilir. Çocuklarda belirtisiz olma ihtimali daha fazladır. Erişkinlerde %70 oranında belirtili seyreder.
Akut Hepatit B de en sık görülen belirtiler şunlardır:

• Ateş
• Halsizlik
• İştahsızlık
• Bulantı-kusma
• Karın ağrısı
• İdrar renginde koyulaşma
• Sarılık (göz ve ciltte sararma)
• Eklem ağrısı

Hepatit B Bulaştıktan Nekadar Zaman Sonra Belirtiler Başlar?
Ortalama olarak, belirtiler bulaştan 90 gün sonra ortaya çıkar, fakat bu süre 6 hafta ile 6ay arasında değişebilir.

Akut Hepatit B de Belirtiler Nekadar Zaman Sürer?
Belirtiler genellikle bir kaç hafta sürer, ancak bu süre 6 aya kadar uzayabilir.

Belirtisiz Hepatit B Enfeksiyonu Geçiren Kişiler Bulaştırıcı mıdır?
Evet bulaştırıcıdırlar.

Kronik Hepatit B'nin Belirtileri Nelerdir?
Kronik Hepatit B uzunca bir süre (20-30 yıla kadar varabilir) hiç bir belirti vermez. Bununla birlikte hastalık karaciğeri olumsuz olarak etkilemeye devam eder. Kronik Hepatit B hastalarının %15-25'inde belirli bir süre sonunda siroz veya karaciğer kanseri gibi ciddi karaciğer hastalıkları gelişir. Karaciğerinde hastalık gelişen bazı kişilerde dahi her hangi bir belirti görülmeyebilir.

Kronik Hepatit B Ciddi Bir Hastalık mıdır?
Evet, kronik Hepatit B ciddi bir hastalıktır. Uzun dönemde karaciğer hastalığı, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve hatta ölüm gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Hepatit B Taşıdığımı Nasıl Öğrenebilirim?
Hepatit B basit kan testleri ile saptanabilir. Test sonucunda şu sonuçlara varılabilir:

• Akut veya kronik Hepatit B varlığı
• Hepatit B'nin geçirilmiş ve iyileşilmiş olduğu
• Hepatit B'ye karşı bağışıklığın olduğu
• Aşıdan fayda görülebileceği

Akut Hepatit B Nasıl Tedavi Edilir?
Akut Hepatit B için spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Genellikle yatak istirahati, yeterli sıvı ve gıda alımı tavsiye edilir, ancak bazı kişilerin hastaneye yatırılmaları gerekebilir

Kronik Hepatit B Nasıl Tedavi Edilir?
Kronik Hepatit B hastaları bu konuda uzman hekimler tarafından takip edilmelidir. Kronik hepatit B hastaları hastalık gelişimi ve tedavi seçenekleri açısından düzenli olarak takip edilmelidir. Tüm kronik Hepatit B hastalarında tedavi gerekli değildir. Kronik Hepatit B tedavisi için çok sayıda ilaç seçeneği mevcuttur. Tedavi ile hastalık etkili bir şekilde kontrol altına alınabilmekte ve karaciğer yetmezliği, siroz veya karaciğer kanseri gibi kötü sonuçların oluşması engellenebilmektedir. Tedavi ile Hepatit B virüsü etkili bir şekilde kontrol altına alınabilmekle birlikte, vücuttan tamamen uzaklaştırılması genellikle mümkün olmamaktadır.

Kronik Hepatit B Hastaları Karaciğerlerini Korumak İçin Ne Yapmalıdır?
Kronik Hepatit B hastaları bu konuda deneyimli hekimlerce düzenli olarak takip edilmelidirler. Alkolden kaçınılmalıdır. Herhangi bir ilaç almadan önce hekimlerine danışmalılardır. Ayrıca potansiyel olarak karaciğere zarar vereceğinden bitkisel veya çeşitli destek ürünlerinden kaçınılmalıdır.

Hepatit B Engellenebilir mi?
Evet. Hepatit B'yi engellemenin en etkili yolu aşılanmaktır. Hepatit B aşısı güvenli ve etkilidir (%90 üzerinde koruyuculuk sağlar). Aşı şeması olarak genellikle 6 ay içinde 3 defa uygulanır. Böbrek yetmezliği ve diğer bağışıklığı baskılanmış kişilere aşının tekrarı yapılır. Bunun dışındaki kişilere hatırlatıcı aşı dozu uygulanmaz.

Gebelikte Hepatit B Bebeğe Geçer mi?
Gebelikte Hepatit B daha çok doğum sırasında bebeğe geçer. Ancak annede Hepatit B düzeyi çok yüksek ise gebeliğin son döneminde bebeğe geçme olasılığı vardır. Annede Hepatit B varlığı durumunda bebeğe doğumdan sonra en kısa sürede (12 saat içinde) aşı ve HBIG serumu yapılır. Ayrıca Hepatit B düzeyi çok yüksek olan gebelere gebeliğin son döneminde bazı tedaviler uygulanabilmektedir.

HORLUYOR MUSUNUZ? HER ZAMAN YORGUN MUSUNUZ ?

Çoğu zaman horlamayı bir şikayet olarak görmez; gün içi yorgunluklarımıza, işimizin yoğunluğuna bağlar ve bu  durumu doktora gitme nedeni olarak düşünmeyiz. Her gece düzenli horluyorsanız ve gün içinde kendinizi  uykulu ve yorgun hissediyorsanız, sizde “uyku apnesi” olabilir. Uyku apne durumu toplumda  astım ve şeker hastalığı kadar sık görülen bir hastalık olmasına rağmen tanısı konulmadığı için gizli kalmıştır. Doktorlar da bu konuda deneyimsiz olduklarından hastalarını yönlendiremezler. Ne yazık ki uyku tıbbı- uyku apne hastalığı, son 20 sene içinde tanımlanıp geliştiğinden doktorlar arasında da yeterli derecede bilinmemektedir.

Aşağıdaki sorularla uyku  apnesinin diğer belirtilerini kendinize test edebilirsiniz:

• Nefesinizin durduğu ya da iç çekme şeklinde düzensiz soluduğunuz eşinizin dikkatini çekti mi?
• Genellikle sabah yataktan yorgun mu uyanıyorsunuz?
• Gün içinde kendinizi aşırı yorgun, uykulu hissediyor musunuz?
• Enerjiniz ve motivasyonunuz azaldı mı?
• Cinsel arzularda azalma , isteksizlik oluyor mu ?
• Konsantrasyonunuz azaldı mı?
• Kilolu musunuz ve kilo verememekten mi şikayet ediyorsunuz?
• Şiddetli horluyor musunuz?
   

Bu durumlardan herhangi birine evet diyorsanız , uyku apne riskiniz büyük bir oranda var demektir.

Yukarıdaki şikayetlerle birlikte aşağıdaki sorunlarınız da varsa uyku apne hastalığına bağlı komplikasyonlar oluşmuş ve bu konuda ciddi tıbbi yardım alma zamanınız gelmiş demektir.

• Yüksek tansiyon
• İnme
• Kalp krizi
• Düzensiz kalp atımları
   

Uyku Apnesi Tam olarak nedir?

Hayati sağlık sorunlarına neden olabilen uyku apnesinin belirtilerini hastanın kendisinin farketmesi zordur. Hasta genellikle uykudaki anormal durumlardan, eşi veya yakınlarının farketmesiyle haberdar olur.

Düzensiz solunum 

Uyku apnesinin en önemli belirtisi uykuda ani solunum duraklamaları, çok gürültülü horlamalar ve iç çekmelerdir.

Normalde üst solunum yollarını kontrol eden kaslar (boğaz ve gırtlağı çevreleyen kaslar) uyku esnasında gevşerler. Eğer bu gevşeme çok fazla olursa üst solunum yolları daralır ve solunum esnasında  giren çıkan havanın titreşimleriyle “horlama” sesleri oluşur. Horlama , uykuda nefes almak için zorlu, sıkıntılı, solumanın çıkardığı seslerdir.

Bazen de hava yolu uykuda tam tıkanır ve solunum geçici olarak kesilir. Bu durumuna “apne” adı verilir. Solunum durması (apne) olayında en az nefesin 10 saniye kesilmesi ve nefes durmalarının  saatte en az 5 defa tekrarlaması  “uyku apne hastalığı” olarak tarif edilir. Hastalar uykularında tekrarlayan  nefes durmalarıyla adeta boğulurcasına uyuma çabalarlar. Her bir apne esnasında, oksijen düşer, beyinde ve kalpte stres oluşur.

Her gece tekrarlayan bu durum yaşamınızı etkiler: uykunuzu bozar; sabah yorgun, sersem gibi, uykunuzu alamamış uyanırsınız, gün içinde  genel yorgunluk, isteksizlik hissedersiniz, bu durumlar yaşam kalitenizi, iş hayatınızı, sosyal ilişkilerinizi etkiler.

SAĞLIĞINIZI TEHDİT EDEN ÇOK ÖNEMLİ RİSKLER
Son yapılan araştırmalar, horlama ve uyku apnesinin  çok önemli bir çok hastalıkla ilişkili olduğunu göstermiştir Uyku apnesi tedavi edilmezse  aşağıdaki sorunlara yol açabilir:

•  Düzensiz Kalp atışları
• Kalp büyümesi
• Kalp krizi riskinin artması
• Yüksek tansiyon
• İnme
• Aşırı yorgunluk ve gündüz uyku hali
• Trafik kazaları(direksiyonda uyku gelmesi)
• Cinsel arzuların azalması (iktidarsızlık)
• Kontrol edilemeyen şişmanlama
• Uykuda terleme, sık çişe kalkma
• Aşırı sinirlilik, depresyon,canlılığın kaybolması
• Uykuda ölüm

BU DURUM TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ? NASIL?

Evet! Uyku apnesi kesin olarak çok etkili bir şekilde tedavi olur. Dünyada en yaygın kullanılan uyku apne tedavisi “Kesintisiz Pozitif Nazal Basınç” tedavisidir. Uykuda baş ucuna konulan küçük bir cihaz  ile burun yoluyla yansıtılan çok hassas pozitif basınç oluşturulur. Bu pozitif basınç, sanki bir hava yastığı yerleştirilmiş gibi hava yollarının ve gırtlağın uykuda sürekli açık kalmasını sağlar ve  apne ve horlamaları ortadan kaldırır.

Bu tedavide ilaç kullanılmaz ve cerrahi işlem yapılmaz. Düzelmenin etkileri, tedaviden hemen sonra, ertesi günü görülür. Horlamalar kesilir, uykuluk hali düzelir, kendinizi dinç ve yeniden doğmuş gibi hissedersiniz.